طرح واردات خودرو به‌نام مردم، به‌کام فراجا!

مجوز واردات خودرو توسط فراجا صادر شد. ظاهرا طرح واردات خودروهای خارجی بیشتر از این‌که به درد مردم بخورد، به‌کام فراجا و گروه‌های خاص بوده است.

مدت‌هاست که از تصویب آزادسازی واردات خودروهای خارجی می‌گذرد؛ اما در این مدت فقط شاهد ورود تعداد محدودی از خودروهای وارداتی بودیم و همین خودروهای انگشت‌شمار هم با قیمت‌های نجومی در سامانه یکپارچه به مشتریان عرضه شدند. بنابراین طرح آزادسازی واردات خودرو نه‌تنها به درد مردم نخورد و گره‌گشای مشکلات بازار آشفته‌ی خودرو در ایران نشد، بلکه حالا به‌کام فراجا و برخی گروه‌های خاص و از ما بهتران شده است. ظاهرا مسئولان از واردات خودرو برای تقسیم رانت بین افراد و گروه‌های خاص استفاده می‌کنند؛ از واردات خودرو توسط فوتبالیست‌های تیم ملی گرفته تا نیروی انتظامی.

واردات دو هزار دستگاه خودرو سواری توسط فراجا

در روزهای گذشته در اخبار خودرو خواندیم که مجوز واردات خودرو برای فراجا صادر شده است و فرماندهی انتظامی جمهوری اسلامی ایران می‌تواند نسبت به ثبت سفارش و ورود دو هزار دستگاه خودروی سواری اقدام کند. سخنگوی فراجا در این رابطه گفته خودروهای داخلی نمی‌توانند نیاز فراجا را در عملیات‌های ویژه تامین کنند و به همین دلیل به وارد کردن خودروهای سواری خارجی نیاز دارند.

متن نامه‌ای که هیات وزیران درباره مجوز واردات خودرو توسط فراجا منتشر کرده به شرح زیر است:

وزارت کشور – وزارت صنعت، معدن و تجارت – وزارت امور اقتصادی و دارایی – فرماندهی انتظامی جمهوری اسلامی ایران

هیات وزیران در جلسه 19/9/1402 به پیشنهاد شماره 13/1333/د/ج مورخ 5/6/1402 وزارت کشور و به استناد اصل یکصد و سی و هشتم قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، تبصره بند (الف) ماده (30) قانون تنظیم بخشی از مقررات مالی دولت مصوبه 1380 و تبصره (1) ماده (4) قانون ساماندهی صنعتی خودرو مصوب 1400 تصویب کرد:

وزارت کشور (فرماندهی انتظامی جمهوری اسلامی ایران) مجاز است نسبت به ثبت سفارش، ورود و ترخیص 2000 دستگاه خودروی سواری با اولویت خودروهای برقی و ترکیبی (هیبریدی) از محل اعتبارات مصوب مربوط و با سود بازرگانی یک درصد و تایید وزارت صنعت، معدن و تجارت مبنی بر ضرورت واردات خودروهای یاد شده و با رعایت سایر قوانین و مقررات اقدام نماید.

این نامه به امضای محمد مخبر، معاون اول رئیس جمهور رسیده و تصویر آن را نیز می‌توانید در زیر مشاهده کنید:

فراجا در حالی توانسته مجوز واردات خودرو را با سود بازرگانی یک درصد دریافت کند که در حال حاضر شرکت‌های واردکننده خودرو به‌دلیل تعرفه‌های سنگین گمرکی و سخت‌گیری‌های دولت با مشکلات زیادی مواجه هستند و در نهایت، خودروهای وارداتی را با قیمت‌های نجومی و چند برابر قیمت واقعی آنها به دست مشتریان می‌رسانند. البته همین خودروها نیز در تعداد بسیار محدودی وارد بازار شده و عملا هیچ دردی را از بازار خودروی ایران دوا نکرده‌اند.

همچنین مدتی پیش دیدیم که فوتبالیست‌های تیم ملی پس از نتایج ضعیف در جام جهانی 2022 قطر، مجوز وارد کردن خودرو را به‌عنوان پاداش دریافت کردند و خیلی سریع و راحت هم توانستند ماشین‌های لوکس خود را وارد کنند؛ اما پس از اعتراضات زیادی که به‌وجود آمد، فعلا این مجوز لغو شده و حالا مشخص نیست در آینده چه اتفاقی رخ خواهد داد. البته این را هم اضافه کنیم که قبل از حکم دیوان عدالت اداری مبنی بر لغو مجوز واردات خودرو توسط فوتبالیست‌های تیم ملی،‌ بعضی از اعضای تیم ملی فوتبال کشورمان خودروهای لوکس خود را وارد کرده بودند و بدون پلاک‌گذاری و استفاده از آنها، این خودروها را با قیمت‌های چندین میلیاردی (حتی تا صد میلیارد تومان) به فروش رساندند و سود کلانی به جیب زدند.

خودروهای داخلی پاسخگوی نیاز فراجا نیستند!

سعید منتظرالمهدی، سخنگوی فراجا در رابطه با صدور مجوز واردات خودرو اظهار کرد خودروهای داخلی پاسخگوی نیاز فراجا نیستند و نمی‌توانند نیاز ما را در عملیات‌های ویژه برطرف کنند. وی بیان کرد هم‌اکنون بخش زیادی از خودروهای مورد استفاده در ماموریت‌ها، تولید داخلی بوده و برای انجام ماموریت‌های شهری مناسب هستند. اما پلیس باید برای ماموریت‌های مرزی و عملیاتی، تعقیب و گریز، عبور از مناطق صعب‌العبور و کوهستانی از خودروهای با شتاب و قدرت بالا استفاده کند و به همین دلیل برای تامین این خودروها لازم است واردات خودرو توسط دستگاه‌های حاکمیتی با مجوز هیات وزیران صورت بگیرد.

حال این سوال مطرح می‌شود که آیا خودروهای داخلی که پاسخگوی نیاز فراجا نیستند، می‌توانند به نیازهای مردم پاسخ بگویند؟ آیا کسی صدای مردم ما که همواره از کیفیت پایین خودروهای داخلی شکایت دارند را می‌شنود؟ نهادهایی مانند وزارت کشور و فراجا و سایر نهادهای حاکمیتی که همواره دم از حمایت از تولید داخلی می‌زنند حالا در جلوی صف واردات خودروهای خارجی قرار گرفته‌اند و تولیدات داخلی را برای رفع نیازهای خود کافی نمی‌دانند. ای کاش آقای میرسلیم که می‌گفت پژو 206 فرقی با لندکروز ندارد، حالا بیاید و فراجا را قانع کند که به‌جای خودروهای خارجی از پژو 206 و سایر تولیدات داخلی در عملیات‌های نظامی خود استفاده کنند.

البته این اولین باری نیست که مجوز واردات خودرو برای فراجا، نیروی انتظامی و سایر نهادهای دولتی و انتظامی صادر می‌شود. در اواخر سال 1396 و درست همان زمانی که واردات خودروهای خارجی به ایران ممنوع بود، خودروهای تویوتا لندکروزر 2018 به ناوگان نیروی انتظامی اضافه شدند تا مشخص شود قوانین فقط برای مردم عادی نوشته می‌شود و برخی نهادها و افراد خاص مشمول این قوانین و مقررات نمی‌شوند.

از سوی دیگر در حالی هر روز اخباری درباره واردات خودرو توسط نهادها و افراد خاص به گوشمان می‌رسد که مسئولان در توجیه عرضه قطره‌چکانی خودروهای وارداتی به بازار، نبود ارز را بهانه می‌کنند. داوود منظور، رئیس سازمان برنامه و بودجه نیز همین مدتی پیش گفته بود منابع ارزی برای واردات خودرو وجود ندارد. وی حتی پا را فراتر از این گذاشت و گفت وقتی توان تولید خودرو در داخل کشور وجود دارد، واردات خودرو اشتباه است.

در نهایت لازم است به این نکته اشاره کنیم که فراجا می‌تواند خودروهای سواری خارجی را با سود بازرگانی یک درصد به کشور وارد کند؛ در حالی که سود بازرگانی واردات خودرو توسط عموم و شرکت‌های واردکننده، حداقل 11 درصد بوده و با توجه به حجم و نوع موتور، حتی تا 171 درصد نیز می‌رسد.